قانون جهش تولید دانش‌بنیان که به تازگی توسط مجلس شورای اسلامی ایران به تصویب رسیده است، فرصتی بی‌نظیر برای شرکت‌ها و صنایع بزرگ بورسی و فرابورسی فراهم کرده است. بر اساس این قانون، این شرکت‌ها قادر خواهند بود بخشی از مالیات قطعی خود را در راستای فعالیت‌های تحقیق و توسعه و سرمایه‌گذاری صرف کنند.
یکی از اهداف مرکز نوآوری جهش در برگزاری گردهمایی بزرگ شتابدهنده‌ها، افزایش آگاهی در مورد این قانون و فرصت‌هایی است که برای شتابدهنده‌ها، شرکت‌های بورسی، فرابورسی و صنایع بزرگ فراهم می‌کند. گزارش کامل این گردهمایی که با حضور ۵۰ شتابدهنده از ۱۵ استان کشور و با حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در دی ماه ۱۴۰۲ برگزار شد.
گردهمایی بزرگ شتابدهنده‌های برتر ایران ۱۴۰۲
آخرین سیاست‌گذاری‌های کلان حوزه شتابدهنده‌ها با ارائه جناب آقای دهقانی فیروز آبادی در این گردهمایی بزرگ معرفی شد.
در ادامه، بخشی از متن قانون جهش تولید دانش‌بنیان که با هدف حمایت از شرکت‌ها و موسسات تصویب شده است را می‌توانید مطالعه کنید:
معادل هزینه‌های انجام شده برای فعالیت‌های تحقیق و توسعه، به عنوان اعتبار مالیاتی با قابلیت انتقال به سنوات آتی به شرکت‌ها و موسسات متقاضی اعطاء می‌شود و معادل آن از مالیات قطعی شده سال انجام هزینه مذکور یا سال‌های بعد کسر می‌گردد. مسئول نظارت بر اجرای این بند شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان است.
ماده ۱۱، بند ب، قانون جهش تولید دانش‌بنیان انواع حمایت‌های مالیاتی در قانون جهش تولید دانش‌بنیان عبارتند از: ۱. معافیت مالیاتی فروش محصولات دانش‌بنیان شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان نوع یک که فروش سالانه آن‌ها کمتر از ۵۰ میلیارد تومان است، از معافیت مالیاتی برای فروش محصولات دانش‌بنیان خود برخوردار خواهند شد. این معافیت بر اساس ماده ۳ و ۹ قانون دانش‌بنیان اعطا می‌شود.
۲. اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه شرکت‌ها و موسسات تولیدی و خدماتی که دارای پروانه بهره‌برداری یا مجوز فعالیت هستند، می‌توانند برای هزینه‌های تحقیق و توسعه خود از اعتبار مالیاتی، بر اساس بند ب ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش‌بنیان، بهره‌مند شوند.
۳. اعتبار مالیاتی سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور شرکت‌های بورسی یا شرکت‌هایی با سرمایه ثبت شده بیش از ۱/۳۰ صندوق نوآوری و شکوفایی، می‌توانند با سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور، از اعتبار مالیاتی بهره‌مند شوند. این امتیاز بر اساس بند ت ماده ۱۱ قانون جهش تولید اعطا می‌شود.
اهداف برنامه اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه
اهداف متعددی در پشت اعطای اعتبار مالیاتی به هزینه‌های تحقیق و توسعه بنگاه‌ها وجود دارد:
کاهش ریسک‌های فنی پروژه‌های تحقیق و توسعه استفاده از منابع دولتی به عنوان اهرمی برای تشویق بنگاه‌ها به افزایش هزینه‌کرد در تحقیق و توسعه توسعه فناوری‌های پرریسک و با بازده طولانی‌مدت، به‌ویژه در حوزه‌های دارای اولویت ملی جذب و توانمندسازی نیروی انسانی متخصص و نخبه در بخش تحقیق و توسعه شرکت‌ها انواع پروژه تحقیق و توسعه پروژه‌های تحقیق و توسعه بر اساس هدف و ماهیت به چند دسته تقسیم می‌شوند. در ادامه به توضیح این دسته‌ها می‌پردازیم:
تولید محصولات یا خدمات جدید: توسعه تجربی با هدف دستیابی به دانش، بدون هدف تجاری. ارتقاء محصولات یا خدمات موجود: پروژه‌هایی که فراتر از فعالیت‌های معمول توسعه‌ای بوده، با ریسک‌های فنی مواجه شده و منجر به تغییر فناوری فعلی و استفاده از فناوری‌های جدید شوند. بهبود فرآیندهای تولید و عملیات: پروژه‌هایی که نیازمند مواجهه با ریسک‌های فنی هستند، فراتر از فعالیت‌های معمول توسعه‌ای بوده و منجر به تغییر فناوری موجود و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین شوند.
سرفصل‌های مورد تأیید و شرایط پذیرش هزینه‌کرد تحقیق و توسعه
برای هزینه‌های تحقیق و توسعه، برخی سرفصل‌ها و شرایط قابل قبول و برخی غیرقابل قبول وجود دارد. در ادامه به برخی از این موارد اشاره شده است:
زمین و ساختمان
موارد قابل قبول: هزینه اجاره فضا در صورتی که با طرح مصوب همخوانی داشته باشد، فضای کار تخصصی مانند اتاق تمیز.
موارد غیرقابل قبول: هزینه خرید زمین و ساختمان.
ماشین‌آلات و تجهیزات
موارد قابل قبول: تجهیزات مهندسی معکوس، تجهیزات آزمایشگاهی و تست، تجهیزات تولید انبوه با تایید دبیرخانه.
موارد غیرقابل قبول: تجهیزات افزایش ظرفیت تولید، تجهیزات فرعی خطوط تولید، تجهیزات و وسایل اداری مانند کامپیوتر.
نیروی انسانی
موارد قابل قبول: نیروی انسانی مستقیم در پروژه‌های تحقیق و توسعه، افرادی با حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر یا دارای تجربه طولانی در زمینه پروژه.
موارد غیرقابل قبول: نیروی انسانی بخش‌های دیگر مانند کنترل کیفیت، آزمایشگاه و پشتیبانی.
مواد و قطعات
موارد قابل قبول: مواد مصرفی برای تولید آزمایشی، ساخت نمونه اولیه و واحد آزمایشی.
موارد غیرقابل قبول: مواد مصرفی به میزان نامتناسب، تعداد نامحدود، مواد اولیه، اجزا و قطعات بیش از نیاز.
در صورتی که هزینه ساخت و تولید نمونه اولیه توسط کارفرما پرداخت شود، هزینه مواد و قطعات استفاده شده در ساخت آن مشمول دریافت اعتبار مالیاتی نخواهد بود.
تست‌ها و تاییدیه‌ها
موارد قابل قبول: هزینه آزمون‌ها و تست‌های مرتبط با تحقیق و توسعه، هزینه استانداردهای ویژه و اختصاصی محصولات و خدمات مرتبط با پروژه، هزینه ثبت پتنت بین‌المللی و تدوین استاندارد در صورت عدم وجود استاندارد مصوب در کشور.
فرآیند ارزیابی و تعیین میزان حمایت در قانون جهش تولید دانش‌بنیان:
قدم اول – ارائه پروژه‌های تحقیق و توسعه
شرکت‌های متقاضی باید پروژه‌های تحقیق و توسعه خود را به معاونت علمی ریاست جمهوری ارائه کنند که با اولویت‌های علمی و فناوری کشور و اهداف قانون جهش تولید دانش‌بنیان همخوانی داشته باشد.
قدم دوم – ارزیابی پروژه‌ها
معاونت علمی ریاست جمهوری ظرف دو ماه پس از دریافت پروژه‌ها، آن‌ها را از نظر انطباق با اولویت‌های علمی و فناوری کشور و نیز نوآوری بررسی و ارزیابی می‌کند.
قدم سوم – ارائه اقلام هزینه‌کرد
شرکت‌های متقاضی باید تا یک ماه پس از پایان سال مالی، اقلام هزینه‌کرد خود را در پروژه‌های تحقیق و توسعه به معاونت علمی ارائه کنند.
قدم چهارم – ارزیابی هزینه‌کرد
معاونت علمی ظرف چهار ماه پس از پایان سال مالی، هزینه‌کرد شرکت‌ها را بررسی و صحت اسناد و مدارک را تأیید می‌کند و سپس میزان هزینه‌کرد تأیید شده را به سازمان امور مالیاتی اعلام می‌کند.
قدم پنجم – راستی‌آزمایی هزینه‌کرد
سازمان امور مالیاتی پس از دریافت اطلاعات، صحت هزینه‌های اعلام شده را با بررسی اسناد و مدارک شرکت‌ها تأیید می‌کند و میزان هزینه‌کرد نهایی را از مالیات عملکرد شرکت‌ها کسر خواهد کرد.
فرآیند ارزیابی موضوعات پروژه‌های تحقیق و توسعه:
ارسال پرسشنامه پروژه تحقیق و توسعه
شرکت‌های متقاضی باید پرسشنامه مربوط به پروژه تحقیق و توسعه خود را در سامانه اعتبار ۱۴ تکمیل و ارسال کنند.
بررسی نظام‌مند بودن پروژه
ابعاد فنی و اجرایی پروژه پیشنهادی توسط کارشناسان معاونت علمی بررسی می‌شود. در صورت وجود ابهامات فنی، پروژه رد خواهد شد.
بررسی فناورانه و نوآورانه بودن پروژه
عنوان و خروجی پروژه، برنامه زمان‌بندی، سقف و سرفصل‌های هزینه‌کرد به دقت بررسی می‌شود و نوآوری و خلاقیت پروژه ارزیابی می‌گردد.
اعلام نتیجه ارزیابی
پس از بررسی کامل، نتیجه به شرکت متقاضی اعلام می‌شود و در صورت تأیید، شرکت می‌تواند برای دریافت حمایت‌های مالیاتی اقدام کند.
موارد ضروری در پرسشنامه طرح
شرح پروژه
این بخش باید شامل مشخصات فنی و اهداف شرکت برای انجام پروژه باشد. همچنین، توضیح مختصری از تاریخچه، زمینه و ضرورت انجام پروژه ارائه شود.
خروجی پروژه
نتایج مورد انتظار از پروژه در پایان سال مالی ۱۴۰۲ و پس از اتمام پروژه باید به‌طور واضح مشخص شود.
چالش‌های فنی پروژه
چالش‌ها و موانع فنی پروژه باید به‌صورت شفاف بیان شده و راهکارهای پیشنهادی برای غلبه بر این چالش‌ها ارائه شود.
سطح آمادگی فناوری (TRL) فعلی
سطح آمادگی فناوری (TRL) شرکت قبل از شروع پروژه و اقدامات انجام شده برای ارتقای آن باید مشخص شود. TRL معیاری برای سنجش بلوغ فناوری است.
سطح آمادگی فناوری (TRL) مورد انتظار
سطح آمادگی فناوری (TRL) مورد انتظار در پایان سال مالی ۱۴۰۲ باید مشخص شود و با توجه به چالش‌ها و امکانات موجود، به‌طور واقع‌بینانه هدف‌گذاری شود.
برنامه زمان‌بندی پروژه
برنامه زمان‌بندی دقیق شامل مراحل مختلف پروژه، زمان شروع و پایان هر مرحله و مسئولان مربوطه باید ارائه شود.
برآورد هزینه‌های پروژه
برآورد دقیق از هزینه‌های پروژه بر اساس سرفصل‌های مختلف و همچنین ریسک‌ها و هزینه‌های احتمالی ناشی از شکست پروژه باید ارائه شود.
معیارهای تأیید پروژه‌های تحقیق و توسعه
پروژه‌های تحقیق و توسعه برای بهره‌مندی از اعتبار مالیاتی باید ویژگی‌های زیر را داشته باشند:
- داشتن برنامه و روش نظام‌مند با خروجی مشخص
- سطح فناوری محصول حداقل متوسط رو به بالا باشد
- محصول یا پروژه در سطح کشور جدید باشد
- در پایان پروژه، تسلط فنی کامل حاصل شود
انواع پروژه‌های قابل قبول
- ساخت واحد آزمایشی در مقیاس کوچک
- ساخت و تولید نمونه اولیه
- تولید آزمایشی در مقیاس صنعتی
- کارآزمایی بالینی سه فاز اول قبل از صدور مجوز تولید
- طراحی مهندسی
پروژه‌های غیرقابل قبول
- تولید و فعالیت‌های فنی مرتبط
- امکان‌سنجی اقتصادی و مطالعات بازار
- عیب‌یابی و رفع اشکال ماشین‌آلات
- آزمون‌های کنترل کیفی
- خدمات پشتیبانی، اداری و اجرایی
- بازاریابی و تبلیغات
نکات مهم برای تأیید پروژه‌های تحقیق و توسعه پیشنهادی
اظهار دقیق و صحیح اقدامات و خروجی‌ها
اقدامات و خروجی‌های مورد انتظار پروژه باید به‌طور دقیق و صحیح بیان شوند و از ارائه اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده خودداری شود.
مسئله‌محوری پروژه
پروژه باید به حل یک مسئله واقعی در صنعت یا کسب و کار مربوطه بپردازد. این مسئله می‌تواند شامل تکمیل زنجیره ارزش، افزایش بهره‌وری تولید، یا حل چالش‌های راهبردی باشد.
تمایز آشکار فناوری یا محصول
فناوری یا محصول مورد تحقیق باید به‌طور واضح از محصولات و پروژه‌های قبلی شرکت متمایز باشد و نوآوری و خلاقیت در آن به‌صورت شفاف نشان داده شود.
هم‌راستا با زمینه‌های اصلی فنی و کسب و کار
پروژه باید با زمینه‌های اصلی فنی و کسب و کار شرکت هم‌راستا باشد تا نتایج آن کاربردی و مناسب باشد.
پیش‌بینی الزامات تجاری‌سازی
در تعریف پروژه، الزامات اجرایی مورد نیاز برای تجاری‌سازی نتایج، مانند مواد اولیه، انرژی و دیگر ملزومات باید پیش‌بینی شود.
خدمات شتابدهنده دانش بنیان تحلیلگران برای اخذ اعتبار تحقیق و توسعه
- مشاوره در تدوین و نگارش پروپوزال موضوع تحقیق و توسعه
- تدوین استراتژی و برنامه عملیاتی نوآوری باز
- اقدام برای اخذ تاییدیه از شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان
- فعال‌سازی شبکه افراد نوآور، پژوهشگران دانشگاهی و موسسات تحقیقاتی
- ارائه آموزش‌های تخصصی مهارت‌محور و خدمات پیش‌شتابدهی
- مدیریت پرتفلیو، سرمایه‌گذاری و شتابدهی استارتاپ‌ها و شرکت‌های مرتبط
- ارزیابی عملکرد و هزینه‌کردهای مرتبط
- ارائه گزارش دستاوردها
منبع خبر : جهش مدیا
